ضرب المثل های محلی سوادکوه و مازندران(3)
** در ره زَِِنی ، دیوار گوش هاکنه
به در میکوبه تا دیوار بشنوه
==============
** دله گزنا ، دیا امزنا
از درون مانند گزنه خشن و از بیرون همچون گشنیز لطیف.کنایه از ظاهر و باطن افراد
=============
** دست که نمک ندارنه بل ساتور بن.
دست که نمک ندارد باید آنرا زیر ساتور گذاشت.
سالی که نکوست از بهارش پیداست : شامی که کدوست از نهارش پیداست.
مشابه فارسی میباشد
==============
** سگ سر او نشند ته دست گند موک زنده
روی سگ آب نریز دستت زگیل میزند
=============
** سره که طلا دنیه ، ماره کرگ سالاره
توی خونه ای که خروس نباشه، مرغ سالاره
==============
** شاه شاخ دار بخاسته لیسک هم راه دکته
شاه خواستار حیوان شاخ دار شد حلزون هم به عنوان شاخ دار به راه افتاد
==============
** شاه که سیره خانه چکنه زیردستون وشنائی بمیرن.
شاه که سیر باشد میخواهد چکند که زیردستها گرسنهاند.
==============
** شو بی وقتی نونه جارو بزوئن فرشته ملائکه ره از شه سره بیرون کاندی
شب بی موقع نباید جارو بزنی چون فرشته و ملائکه را از خانه خود بیرون میکنی
==============
** شو سیو، گو سیو
شب سیاه و گاو سیاه.
همانگونه که گاوِ سیاه در شبِ تاریک به چشم نمیآید، دزدی در دلِ شب هم از دید بسیاری مخفی میماند بنابراین این مثل هشداری است که در این موقع ذکر میشود.
اگر کسی بخواهد در شب با لباس ساده یا کفش ساده بیرون برود این مثل را میزنند یعنی کسی متوجه عیبهای لباس نمیشود.
==============
** شالِ بوتنه تِ گواه کیه؟ بوته: مِ(مه) دِم
به شغال گفتند گواه تو کیست؟ گفت دمم
هرگاه درباره موضوعی از شخصی شاهد و گواه بطلبند و او یکی از نزدیکان و حامیان خود را معرفی کند، این مثل آورده می شود.
==============
** عروس رقص بلد نیه گنه بنه تپه چاله دارنه
عروس رقص بلد نیست میگوید زمین پستی و بلندی دارد یا (هموار نیست)
زمانی که به کار میرود که فرد مصر بهانههای بیموردی میآورد.
==============
** کملِ دکرده ببره
ببر پوشالی است یعنی ببر مردهای است که در پوستش کاه ریختهاند.
این کنایه را در مورد افرادی که به ظاهر نیرومند و شجاعند ولی در باطن کمرو و ترسو هستند، به کار میبرند.
برابر است با: پهلوان پنبه
================
** گرم تندیر سره دپوشی ته وشته حادثه پیش انه
سر تنور گرم را بپوشانی برای تو حادثه پیش میآید.
==================
** گسبن هرچی لاغر بوشه، شه می سر خسنه
گوسفند هرقدر هم که لاغر باشد، روی پشم خودش میخوابد.
این مثل را در مورد افرادی می زنند که بافقرشان میسازند و دست نیاز پیش دیگران دراز نمیکنند.
===============
** مهمون ، اول شو طلا ، دوم شو نقره ، سوم شو مرس ، چهارم شو خرس
مهمان در اول شب مانند طلا عزیز است ، در شب دوم مانند نقره گرامی ، در شب سوم مانند مس کم بها و در شب چهارم مانند خرس پرزحمت است.
================
** ماهی دِریو دله، جفتی چنِ؟
ماهی در دریا جفتی چند؟( در توصیف برخی معاملات میآید).
اگر کسی بخواهد جنسی را ندیده بخرد یا به کسی بفر وشد، طرف، این مثل را به کار میبرد که: چگونه میشود ماهی صید نشده را قیمت گذاشت؟
================
** نه در سر کلای و نه در پای کش در عقب درم خایای بنفش
کنایه از فلاکت و بی چیزی و در عین حال بی خیالی گوینده است
================
** نمک ره نشند بنه به خاطر این که آب چشم حضرت زهرا هسته
نمک را زمین نریز به خاطر این که آب چشم حضرت زهرا است
==================
** وَشنا ره خورش نِوَنه خوره بالش نِوَنه
آدم گرسنه اهمیتی به خورشت غذا نمیدهد آدم خواب آلود بهانه بالشت نمیگیرد.
این ضرب المثل زمانی بکار میرود که فردی برای انجام یک عمل بهانههای بیمورد میآورد.
نظرات شما عزیزان: